Sztukaterie kojarzą się z przestronnymi salonami w stylu klasycznym lub pałacowym. Jeśli przekopiujesz projekt sztukaterii ze stumetrowego salonu do pokoju w wielkiej płycie, to efekt będzie groteskowy. Nie oznacza to jednak, że zawsze źle wyglądają w niewielkich wnętrzach. Wystarczy zastosować parę prostych zasad, aby niewielka sypialnia czy pokój dzienny znakomicie prezentowały się ze sztukateriami.

Sztukaterie były znane już w starożytności. Ornamenty, listwy ścienne, listwy przypodłogowe, listwy sufitowe, rozety, gzymsy i całe kolumny z ozdobnymi głowicami przez wieki służyły do nadawania szczególnie ekskluzywnego wyglądu rezydencjom możnowładców.

Modernizm rezygnuje ze sztukaterii

Wielką karierę sztukaterii przerwał modernizm. W ramach stylistyki, którą rządzi prostota i funkcjonalność, nie było miejsca na ozdoby. Ściany w pomieszczeniach mieszkalnych przybrały postać płaskich powierzchni, często wykonanych z surowego betonu, pozbawionych wypukłych elementów dekoracyjnych. Hegemonia modernizmu trwała wiele dekad, aż do końca lat 70. XX w. Przez cały ten czas panowało przekonanie, że sztukaterie są przejawem złego gustu czy wręcz skłonności do tandety.

Koniec XX i początek XXI w. to okres stopniowego odradzania się zainteresowania sztukateriami. Zmiana nastąpiła wraz z osłabieniem wpływów modernizmu na rzecz większej swobody w projektowaniu wnętrz i kreowaniu ich aranżacji. Istotną rolę odegrał też rozwój technologii produkcji sztukaterii. Ozdobne listwy i detale, które tradycyjnie były wytwarzane z drewna i gipsu, zastąpiły profile z tworzyw sztucznych – głównie z poliuretanu i polistyrenu. Sztukateria z tworzyw sztucznych jest lekka, łatwa w montażu i atrakcyjna cenowo. Jej obróbka i klejenie nie wymagają wyjątkowych umiejętności i specjalistycznego sprzętu. Montaż odbywa się z użyciem klejów: praca jest szybka i czysta. Wszystkie elementy sztukaterii z tworzyw sztucznych łatwo poddają się malowaniu, co zwiększa ich potencjał kreatywny.

Jak używać sztukaterii w małym salonie?

W przestronnych i wysokich pomieszczeniach sztukaterie pozwalają przełamać nudę i pustkę dużych połaci ścian. Do tego celu warto wykorzystać listwy ścienne i sufitowe, wysokie cokoły przypodłogowe, rozety, a nawet putta, gzymsy i ornamenty roślinne. Dzięki nim można dzielić ścianę na mniejsze sektory, tworzyć obramowania otworów okiennych i drzwiowych, a także luster.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku salonów czy sypialni o powierzchni kilkunastu metrów kwadratowych. O zasadach stosowania sztukaterii w niewielkich mieszkaniach mówi doradca klienta reprezentujący sklep z tapetami Kraina Barw w Warszawie: – W przypadku instalowania sztukaterii w małym pokoju czy sypialni najważniejszą wytyczną jest umiar. Zasadę „mniej znaczy więcej” należy rozumieć dosłownie: liczba i rozmieszczenie elementów zdobniczych powinny być starannie przemyślane i zaprojektowane. Kluczową sprawą jest skalowanie szerokości i grubości listew oraz wielkości rozet. Wszystkie elementy sztukaterii muszą być dobrane proporcjonalnie do kubatury pomieszczenia. Ważną kwestią jest też kolor sztukaterii: w małych pokojach należy unikać zdecydowanych, nasyconych barw, które akcentują geometrię przestrzeni i w efekcie podkreślają jej skromne wymiary. Najbezpieczniejsza jest biel lub delikatne pastele. Jeżeli zostaną użyte do pomalowania ścian i sztukaterii, to stworzą bardzo elegancką, a jednocześnie subtelną dekorację. Równie interesujące jest połączenie sztukaterii z tapetami. Aby zachować harmonię, należy pomalować sztukaterie na kolor identyczny lub zbliżony do dominującej barwy tapety, czyli najczęściej do jej tła.

Poza kolorem, wielkością i grubością (masywnością) sztukaterii należy też zwrócić uwagę na ich ozdobność. Im mniejsza przestrzeń, tym prostsze powinny być zdobienia. Bogate ornamenty należy zastąpić listwami z delikatnym frezowaniem i bardzo starannie dobrać wielkość rozet.

Pamiętając o wszystkich przedstawionych w artykule zaleceniach, możesz stworzyć nie tylko estetyczną, ale wręcz ekskluzywną aranżację każdego wnętrza w Twoim mieszkaniu – niezależnie od jego metrażu.